Land­recht uit 1412

Dit eeuwenoude document, dat als de oudste grondwet van Drenthe wordt beschouwd, is onlangs gerestaureerd. Het is zonder meer het belangrijkste stuk uit de middeleeuwse geschiedenis van Drenthe. In de handgeschreven tekst zijn voor het eerst de verhoudingen tussen de Drenten en hun toenmalige landsheer de bisschop van Utrecht vastgelegd. Het vormt de basis voor de identiteit van Drenthe als zelfstandige regio ten opzichte van het centrale gezag. 

Afsluiting woelige periode
Het centrale gezag werd rond 1400 uitgeoefend door Frederik van Blankenheim, die toen als bisschop in Utrecht resideerde. Het bisdom Utrecht had twee eeuwen lang moeten aanzien hoe de Drenten onder aanvoering van de heren Van Coevorden zich steeds opstandiger gingen gedragen. Frederik besloot in de jaren rond 1400 daar een eind aan te maken en het Oversticht, waaronder Drenthe en de stad Groningen, weer onder zijn gezag te brengen. Daartoe werd in die jaren heel wat strijd geleverd. De verlening van het landrecht in 1412 was in feite de afsluiting van die woelige periode uit de Drentse geschiedenis.

Oorkonde en documentaire
De originele oorkonde heeft gedurende de restauratie vele vragen opgeworpen over het gebruikte materiaal en het dramatische verval - het kwetsbare document was in honderden stukjes uiteengevallen - dat aanleiding gaf tot het noodzakelijke restauratietraject door het Drents Archief. Bij de tentoonstelling wordt de documentaire ‘Nieuw leven voor de Drentse grondwet’ vertoond. Voorafgaand aan de opening wordt in het Drents Archief een symposium gehouden, speciaal gewijd aan de verschillende aspecten van het Landrecht. 

Coevorden
Het Stedelijk Museum Coevorden toont vanaf 23 september een reproductie van het document en archeologische vondsten uit deze roerige periode waarbij Coevorden een sleutelrol vervulde. Een speciale tentoonstelling voor bibliotheken is vanaf 25 september t/m 21 oktober te zien in Coevorden en reist daarna langs verschillende bibliotheken. 

Samenwerkingsproject
In dit project werken Drents Archief, Drents Museum, Het Stedelijk Museum Coevorden en Biblionet Drenthe nauw samen. Het project is mede tot stand gekomen met steun van Provincie Drenthe, NOT fonds, Stichting Dr. Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds, Gratama Stichting en het Prins Bernhard Cultuurfonds.