Vernieuwers in Draad en Verf

 

Kunstenaars Christine van Zeegen en haar broer Janus werken op een bijzondere manier samen.  Hun kunst is in veel opzichten vernieuwend. Janus maakt lijntekeningen van motieven uit de planten- en dierenwereld en Christine vertaalt deze naar eigen inzicht in kleurrijke borduursels. Het kunstnaaldwerk van Christine is razend populair in haar tijd. Janus experimenteert met zand en andere materialen in de verf op zijn eigen schilderijen. Het kunstenaarspaar krijgt lof van onder meer Hendrik Petrus Berlage, Jan Toorop en Jan Sluijters. Toch zijn ze vandaag de dag vrijwel vergeten. Het Drents Museum presenteert van 30 maart tot en met 15 september 2024 de eerste overzichtstentoonstelling over dit wonderlijke kunstenaarspaar.

 

Janus (1881-1961) en Christine (1890-1973) van Zeegen worden geboren in Amstelveen. Hun vader is gipsgieter en modelleur. Janus volgt in zijn voetsporen en gaat naar de Teekenschool voor Kunstambachten. Hij neemt zijn zus mee in zijn ideaal om kunstenaar te worden. Het overlijden van hun ouders zorgt ervoor dat de band tussen broer en zus nog hechter wordt. Zij wonen samen in Amsterdam en ontwikkelen een nauwe samenwerking op het gebied van het kunstnaaldwerk dat soms zelfstandig, soms als onderdeel van kamerschermen of andere meubelstukken uitgevoerd wordt. 

Borduursels en schilderijen   

Janus maakt lijntekeningen van motieven uit de planten- en dierenwereld en Christine vertaalt deze naar eigen inzicht in kleurrijke borduursels. Later gaat zij ook zelf ontwerpen. Haar uitvoering is vooruitstrevend waarbij zij soms kiest voor losse draden in haar werk, iets dat zeer ongebruikelijk is. Vaak heeft het werk een symbolistische ondertoon. De kunstwerken worden goed ontvangen. Christine wordt daarbij naar voren geschoven als maker en Janus ziet zijn rol als niet meer dan hulp in het maken van lijntekeningen. Christine wordt de kostwinner in huis. 

Experimentele materiekunst geïnspireerd door natuurverschijnselen

Ondertussen ontwikkelt Janus zich verder als beeldend kunstenaar en experimenteert met het toevoegen van materialen als zand aan de verf. Je zou hem kunnen beschouwen als de eerste materiekunstenaar in Nederland. Als onderwerpen kiest hij spectaculaire natuurverschijnselen en onderwatertaferelen, vaak bestudeerd in Artis. De bijzondere manier waarop zus en broer samen het kunstenaarschap beoefenen is uitzonderlijk voor hun tijd. Hoewel beiden niet tot de voorhoede van de moderne kunst behoren, is hun werk zeer interessant en neemt het een eigen plaats in binnen de wereld van de beeldende en toegepaste kunst rond 1900.  

Tentoonstelling en publicatie 

Van 30 maart tot en met 15 september 2024 is in ons museum een tentoonstelling te zien over Christine en Janus van Zeegen. Naast de eigen collectie en bruiklenen van musea zal er ook werk uit particuliere collecties te zien zijn. De meeste van al deze werken zijn niet eerder aan het publiek getoond. Bij de tentoonstelling verschijnt in samenwerking met Waanders Uitgevers een publicatie in de reeks Monografieën van het Drents Museum over kunstenaars uit het tijdperk rond 1900. Hedendaags textielkunstenaar Alexandra Drenth is uitgenodigd om zich te laten inspireren door het werk van Christine en Janus van Zeegen. Het resultaat wordt gepresenteerd in de tentoonstelling.

Doorborduren

Christine en Janus werkten op een bijzondere manier samen aan hun kunst. Met het reizende doorborduurwerk maken mensen uit de hele provincie samen één kunstwerk. Textielkunstenaar Alexandra Drenth gaf de aanzet voor een borduurwerk dat door Drentse handwerkclubs wordt afgemaakt. Een identiek ontwerp hangt in de tentoonstelling en zal op momenten in het museum door individuen worden bewerkt. De gezamenlijke ‘doorborduurwerken’ zijn tegen het eind van de tentoonstelling in het museum te bewonderen.

Meer informatie over:

• het reizende doorborduurwerk
• doorborduren in het museum