7 september 2016
Van 25 september 2016 tot en met 2 april 2017 laat het Drents Museum het Nederlandse publiek kennismaken met de Peredvizhniki, dankzij de samenwerking met het Staats Russisch Museum in St. Petersburg. Voor het eerst in Nederland wordt een tentoonstelling exclusief aan deze 19de-eeuwse kunstenaarsgroep gewijd, waartoe grote schilders als Ilya Repin en Valentin Serov behoren. Aan de hand van de topstukken uit het Staats Russisch Museum is het mogelijk de 19de-eeuwse geschiedenis en culturele bloeiperiode van de Russische Gouden Eeuw te laten zien. Absoluut topstuk is Repins schilderij Wolgaslepers, ook wel ‘De Nachtwacht van Rusland’ genoemd.
De ‘zwervers’
Net als in andere West-Europese landen zetten kunstenaars in Rusland zich in de tweede helft van de 19de eeuw af tegen de gevestigde orde. Ze wilden vrij zijn in het werk dat ze maakten en waar ze dat tentoonstelden. Zo verenigde zich een aantal schilders in 1870 onder de naam ‘Maatschappij voor reizende kunstexposities’. Al gauw kregen ze de geuzennaam 'Peredvizhniki’, dat in het Russisch ‘zwervers’ of ‘trekkers’ betekent. Met hun rondreizende exposities bereikten ze in Rusland een groter publiek dan ooit te voren.
Kunst van alle Russen
De Peredvizhniki brachten een nieuwe thematiek in hun werk naar voren. Ze schuwden onderwerpen als moeilijke leefomstandigheden, sociaal onrecht en honger niet. Hun sociaalkritische schilderijen waren controversieel en werden een wapen in het debat over sociale hervormingen. De kunst van de Peredvizhniki stond ook wel bekend als de ‘kunst van alle Russen’. Hun portretten van het gewone volk, de elite, vrienden en familie gaven de realiteit weer. Daarnaast werden ook de natuur, landschappen, volksverhalen en verhalen uit de Russische geschiedenis op het doek weergegeven.
De tentoonstelling
In het Drents Museum zijn ruim 70 schilderijen van 36 kunstenaars uit deze groep te bewonderen. Naast Ilya Repin – de belangrijkste vertegenwoordiger en boegbeeld van de Peredvizhniki – is onder meer werk te zien van Vladimir Makovsky, Arkhip Kuindzhi, Ivan Shiskin, Nikolai Ge, Ivan Kramskoy, Mikhail Nesterov en Valentin Serov. Opvallend zijn de vaak imposante formaten van de schilderijen. Aan de hand van vijf thema’s worden de schilderijen van de Peredvizhniki getoond: armoede en onrust, verhalen van het volk, een nieuw landschap, op zoek naar de ziel en een eigen geschiedenis. De vormgeving van de expositie is in handen van Studio Berry Slok in Amsterdam. Peredvizhniki – Russisch Realisme rond Repin 1870 – 1900 is de tweede tentoonstelling in de serie Kunst rond 1900 in internationaal perspectief in het Drents Museum.
‘Nachtwacht van Rusland’ in Assen
Repins Wolgaslepers behoort tot de belangrijkste werken uit de kunstgeschiedenis. Het wordt ook wel de ‘Nachtwacht van Rusland’ genoemd. Het schilderij imponeert qua formaat (131,5 x 280 cm) en het indringend realisme. In de tentoonstelling Peredvizhniki zijn nog acht andere schilderijen van Repin te bewonderen.
Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt de gelijknamige publicatie Peredvizhniki, een uitgave van WBOOKS, Zwolle. Het boek kost € 24,95 en is verkrijgbaar in de Museumshop.
Persfoto's
Klik op de persfoto's om deze te vergroten.
Bijschriften persbeelden (van links naar rechts):
- Ilya Repin (1844-1930), Wolgaslepers, 1870-1873, olieverf op doek, collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg
- Valentin Serov (1865-1911), Portret van graaf Feliks Feliksovich Sumarokov-Elston (1887-1967), de latere vorst Yusupov, 1903, olieverf op doek, collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg
- Arkhip Kuindzhi (1842?-1910), Effect van een zonsondergang, 1900-1910, olieverf en papier op doek, 39 x 53 cm, collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg
- Mikhail Nesterov (1862-1942), De vermoorde tsarevich Dmitry, 1899, olieverf op doek, 197 x 175 cm, collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg
- Nikolay Yaroshenko (1846-1898), Portret van een onbekende vrouw, 1893, olieverf op paneel, 40 x 32 cm, collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg
- Vasily Surikov (1848-1916), Bestorming van een sneeuwstadje, 1891, olieverf op doek, collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg
- Ilya Repin (1844-1930), Sadko, 1876, olieverf op doek, collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg
- Viktor Vasnetsov (1848-1926), Ridder op driesprong, 1882 , olieverf op doek, 167 x 299 cm, collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg